Obchody 610-lecia lokacji Swoszowic – „Królewskiej Perły Rzeczypospolitej”

Obchody „Święta Swoszowic” zostaną zainagurowane w niedzielę, 2 lutego 2025 roku. Rozpoczną się uroczystą mszą świętą (godz. 12:00) w Kościele pw. Opatrzności Bożej w Krakowie-Swoszowicach, położonym przy ulicy Kąpielowej 61. Kolejno (godz. 13:00) przyjdzie czas na koncert w oprawie multimedialnej zatytułowany „Bo Jestem… Bo Chcę… Bo Mogę… śpiewać światu pieśń o Bogu”. Wystąpią Agnieszka Kuk (sopran) i Tomasz Kuk (tenor) – soliści Opery Krakowskiej, wraz z Chórem Millenium. Następnie, uroczystości przeniosą się do Parku Zdrojowego (godz. 13:45), gdzie przy budynku „Klety Swoszowickiej” odsłonięta zostanie tablica upamiętniająca ostatnich przedwojennych właścicieli Uzdrowiska Swoszowice – polsko-żydowsko-węgierską rodzinę Hazay Sternschuss Staniewskich. Kolejnym punktem programu (godz. 14:15) będzie uroczyste otwarcie – po remoncie – zabytkowego Fortu 51 ½ Swoszowice (zlokalizowanego przy ul. Sawiczewskich 46), stanowiącego element  Twierdzy Kraków, w którym mieści się obecnie Muzeum Spraw Wojskowych. Podczas otwarcia wręczone zostaną odznaki „Chwała Siarczanym Korzeniom”.

Wydarzenia w ramach „Święta Swoszowic” będą organizowane na przestrzeni całego roku. Włączą się w nie rozmaite jednostki miejskie. Centrum Kultury Podgórza – Klub Swoszowice zaprosi do zagrania w rodzinną grę wielkoformatową. Jej premiera odbędzie się 7 czerwca 2025 roku o godzinie 12:00 w Klubie Swoszowice (ul. Kolejarzy 71), a 14 czerwca o godzinie 14:00 będzie można zagrać w Forcie Borek (jednostce Centrum Kultury Podgórza, zlokalizowanej przy ul. Fortecznej 146). Koncepcja gry powstanie podczas warsztatów w ramach projektu edukacyjno-animacyjnego, prowadzonych w dniach 20 oraz 21 marca br., od godziny 9:00 do 13:00, przez fundację Good Culture. W warsztatach wezmą udział uczniowie okolicznych szkół podstawowych.

Warto również dodać, że na terenie Dzielnicy X Swoszowice, poza Klubem Swoszowice oraz Fortem Borek, działają jeszcze dwie jednostki Centrum Kultury Podgórza: Klub Wróblowice (ul. Niewodniczańskiego 74) oraz Klub Soboniowice (ul. Kuryłowicza). Serdecznie zapraszamy do zapoznania się z ich ofertą i wzięcia udziału w organizowanych przez nie zajęciach i wydarzeniach – również tych nawiązujących do swoszowickiej historii i tradycji.

Data założenia miejscowości nie jest znana dokładnie, przyjmuje się jednak, że było to na przełomie XII i XIII wieku – najstarszy zapis dotyczący wsi znajduje się w „Kodeksie Tynieckim” i jest datowany na 12 marca 1362 roku. Swoją nazwę wieś wzięła najprawdopodobniej od rycerza Swosza, który założył osadę z młynem wodnym nad rzeką Wilgą – nie zachowały się jednak żadne źródła pisane z tego okresu. 610 lat temu, z 3 na 4 lutego roku 1415, wydano królewski akt lokacji wsi Swoszowice z prawa polskiego na prawo niemieckie zwane również magdeburskim.

W treści dokumentu lokacyjnego przeczytać można m.in., że Sołtys wsi podległy klasztorowi Bożego Ciała w Krakowie, otrzymał od króla prawo do sądzenia i karania w zgodzie z prawem średzkim, jednak z zachowaniem praw królewskich. Kmiecie i mieszkańcy odpowiadali od tego momentu przed nim. Przez dziesięciolecia, akt lokacyjny uznawany był za zaginiony. Dzięki staraniom historyka i samorządowca Dominika J. Galasa został jednak odnaleziony w grudniu 2014 roku w archiwum klasztoru Bożego Ciała na Kazimierzu. Było to wydarzenie wyjątkowe, a sam dokument stał się bezcennym świadectwem przeszłości Swoszowic, obecnie znajdujących się w obrębie krakowskiej Dzielnicy X.